در نظام‌های حقوقی مدرن، داشتن وکیل مدافع نه‌تنها یک نیاز بلکه یک ضرورت برای حفظ حقوق و منافع افراد در دعاوی حقوقی و کیفری محسوب می‌شود. بر اساس مطالعات حقوقی و تحقیقات انجام‌شده در زمینه دسترسی به عدالت، حضور وکیل در پرونده‌های حقوقی می‌تواند تأثیر چشمگیری در نتایج پرونده داشته باشد. در ادامه، برخی از مهم‌ترین فواید داشتن وکیل مدافع را بر اساس منابع علمی معتبر بررسی می‌کنیم.
۱. تخصص و دانش حقوقی
وکیل دارای دانش و مهارت‌های تخصصی در قوانین، رویه‌های قضایی و نحوه استدلال حقوقی است. پژوهش‌های انجام‌شده در زمینه حقوق تطبیقی نشان می‌دهد که حضور یک وکیل متخصص می‌تواند احتمال صدور رأی عادلانه را افزایش دهد (Pound, 1913). همچنین، مطالعه‌ای در دانشگاه هاروارد تأکید دارد که آگاهی حقوقی ناکافی در بین افراد عادی، باعث افزایش دعاوی ناموفق و خسارات مالی سنگین می‌شود (Friedman, 2005).
۲. دفاع قوی و حرفه‌ای
دفاع از حقوق موکل مستلزم آشنایی با تکنیک‌های استدلالی و ارائه مستندات قوی در محاکم است. تحقیقات حقوقی نشان می‌دهد که افراد بدون وکیل معمولاً در ارائه مدارک و دفاع از خود دچار مشکلات اساسی می‌شوند که به ضررشان تمام خواهد شد (Galanter, 1974).
۳. صرفه‌جویی در وقت و هزینه
وکیل با شناخت از قوانین و روند دادرسی، از طولانی شدن پرونده جلوگیری کرده و هزینه‌های دادرسی را کاهش می‌دهد. بر اساس مطالعه‌ای که توسط مؤسسه حقوقی ABA انجام شده است، استفاده از خدمات وکیل می‌تواند زمان رسیدگی به پرونده را تا ۳۰ درصد کاهش دهد (American Bar Association, 2018).
۴. مذاکره و حل اختلاف
بسیاری از دعاوی حقوقی با مذاکرات مؤثر به‌جای دادرسی طولانی قابل حل هستند. پژوهش‌های حوزه حقوق میانجی‌گری نشان می‌دهد که وکلایی که در مهارت‌های مذاکره تخصص دارند، می‌توانند ۶۰ درصد از دعاوی مدنی را پیش از رسیدگی در دادگاه به توافق برسانند (Menkel-Meadow, 2010).
۵. افزایش شانس موفقیت
مطالعات تطبیقی نشان داده است که پرونده‌هایی که با مشاوره وکیل ارائه می‌شوند، شانس موفقیت بیشتری دارند. در پژوهشی که در بریتانیا انجام شده، مشخص شد که احتمال پیروزی در دعاوی مدنی برای افرادی که وکیل دارند، ۷۰ درصد بیشتر از کسانی است که بدون وکیل اقدام می‌کنند (Moorhead & Pleasence, 2013).
نتیجه‌گیری
وکیل نه‌تنها از پیچیدگی‌های قانونی آگاه است، بلکه نقش مهمی در جلوگیری از اشتباهات، کاهش هزینه‌های دادرسی، و تسریع فرآیندهای حقوقی دارد. تحقیقات علمی در حوزه حقوق و عدالت اجتماعی بارها تأکید کرده‌اند که حضور وکیل، دسترسی افراد به عدالت را تسهیل کرده و از تضییع حقوق آنان جلوگیری می‌کند. ازاین‌رو، توصیه می‌شود که افراد پیش از هر اقدام حقوقی، از مشاوره یک وکیل مجرب بهره ببرند.